Bệnh Marek ở gà là gì? Dấu hiệu và cách phòng, chữa bệnh

Chắc chắn trong khi nuôi các chiến kê, không thể tránh khỏi việc sẽ có những lúc gà bị mắc bệnh. Trong số các căn bệnh thường xuất hiện ở gà chọi thì bệnh Marek là một căn bệnh nguy hiểm, có thể gây cái chết ở gà rất nhanh chóng. Cùng tìm hiểu kỹ hơn về bệnh Marek ở gà trong bài viết này!

Bệnh Marek ở gà là gì? Nguyên nhân gây bệnh

 Bệnh Marek ở gà hay còn được biết đến với những cái tên khác như bệnh teo chân gà hay ung thư ở gà. Đây là một căn bệnh vô cùng nguy hiểm, một khi mắc bệnh, tỷ lệ tử gà bị chết sẽ rất cao. Nguyên nhân gây ra căn bệnh này là virus Herpes, lây truyền qua đường hô hấp và đường tiêu hóa. Chủ yếu sẽ do nhóm Herpese B gây ra với 3 chủng, trong đó chủng Serotype 1 là loại nghiêm trọng nhất, gây ra khối u ở gà.

Loại virus này có thể tồn tại trong phân gà khoảng 6 tháng và trong lông gà khoảng 4-5 tháng. Vì vậy, nếu không có biện pháp tách gà bệnh ra khỏi gà lành, vệ sinh chuồng trại cẩn thận khi phát hiện, tỷ lệ lây lan cực kỳ cao dẫn đến thiệt hại lớn cho người nuôi. 

Bệnh Marek ở gà lây lan qua đâu? 

Như đã đề cập ở trên, căn bệnh này dễ dàng lây qua đường hô hấp và tiêu hóa, từ gà bệnh qua gà khỏe. Mầm bệnh có thể tồn tại một thời gian dài trong phân, nang lông, vảy gà bị bong tróc của gà bệnh, trong không khí. Ngoài ra, có thể lây qua đường tiêu hóa do ăn chung thức ăn, nước uống, dụng cụ vệ sinh chuồng trại, cho gà ăn uống bị dính mầm bệnh. 

Thực tế cũng đã ghi nhận có trường hợp lây lan qua quá trình ấp trứng. Tuy nhiên, bệnh không lây từ gà mẹ sang trứng. Gà con mới đẻ đã có thể bị nhiễm mầm bệnh ngay khi mới 1 tuần tuổi và phát bệnh sau 6 tuần tuổi.

Tốc độ lây lan của bệnh Marek ở gà cực kỳ nhanh. Nếu không sớm phát hiện và xử lý tách đàn kịp thời, số lượng con bị nhiễm bệnh sẽ tăng rất nhanh, có nguy cơ mất cả đàn. 

Những triệu chứng lâm sàng của bệnh Marek ở gà

Bệnh Marek ở gà do 3 chủng của virus Herpes gây ra. Tùy thuộc vào chủng virus là gì mà gà mắc bệnh sẽ có những triệu chứng khác nhau, tồn tại ở 2 thể là mãn tính và cấp tính. Thời gian ủ bệnh khoảng 2 tuần. Một số triệu chứng lâm sáng mà người nuôi gà có thể căn cứ xác định bệnh là:

Thể mãn tính

Gà ở giai đoạn từ 2 đến 7 tháng tuổi. Tỷ lệ chết có thể lên đến 15%. Thể mãn tính của bệnh Marek ở gà thể hiện qua thể mắt, thể thần kinh và thể da. Gà gầy, viêm và tăng sinh dây thần kinh ngoại biên gây teo cơ.

• Thể viêm mắt: Gà có thể bị mù do viêm mắt kéo dài, đồng tử méo mó, lệch sang một bên. Nếu được phát hiện sớm thì mới chỉ bị viêm thể nhẹ. Mống mắt màu cam chuyển qua màu xám đen do bị tế bào lympho xâm chiếm. Gà tỏ ra nhạy cảm với ánh sáng, phản xạ mổ, ăn kém. 
• Thể thần kinh: Dấu hiệu là gà đi lại khó khăn, có thể bị liệt 1 bên chân, 2 chân hoặc liệt cánh. Dây thần kinh giao cảm bị liệt dẫn đến hô hấp khó khăn. Dây thần kinh ở đùi bị ảnh hưởng khiến gà không thể đi lại để ăn uống. Dây thần kinh đùi tăng kích thước gấp 5 lần bình thường. 
• Thể da: Dưới lỗ chân lông xuất hiện nhiều u nhỏ.

Thể cấp tính

Bệnh Marek ở gà thể cấp tính xuất hiện ở giai đoạn 6-9 tuần tuổi. Gà bị chết đột ngột, chưa có biểu hiện rõ ràng thần kinh cục bộ. Tỷ lệ chết có thể lên đến 70%, tuy nhiên còn phụ thuộc vào động lực của virus, đường truyền bệnh, độ tuổi của gà. 

Các khối u xuất hiện ở các cơ quan nội tạng như tim, gan, phổi, thận, lá lách, buồng trứng, dạ dày, dịch hoàn,…Khối u hình hạt, không có ranh giới của u và tổ chức lành. Các khối u này làm cho các cơ quan nội tạng phình to hơn bình thường. 

Cách điều trị bệnh Marek ở gà để tránh bùng dịch

Hiện tại, bệnh Marek ở gà chưa có thuốc điều trị, chỉ có thể dùng vitamin C và kháng sinh để hỗ trợ những con gà chưa mắc bệnh tăng sức đề kháng, tăng khả năng chống chọi với bệnh tật. Biện pháp nhanh nhất để tránh bùng dịch và tách đàn, tiêu hủy gà bệnh và vệ sinh, sát khuẩn chuồng trại. 

Tiêm vaccine phòng bệnh và áp dụng các biện pháp an toàn sinh học để hạn chế phơi nhiễm. Quản lý con người và dụng cụ sử dụng trong chăn nuôi để ngăn mầm bệnh lây lan. Bên cạnh đó, điều chỉnh chế độ dinh dưỡng hợp lý để gà khỏe mạnh,, đặc biệt trong những lần vận chuyển gà hay giao mùa. 

Bổ sung dung dịch uống khoảng, vitamin C, tiêm vaccine cho gà con ngay từ khi mới 1 ngày tuổi để tăng hiệu quả phòng bệnh Marek ở gà. Trường hợp bùng dịch, tuyệt đối không vứt gà chết vì bệnh bừa bãi, không bán gà bệnh ra thị trường. 

Báo ngay với bên Thú y để được hỗ trợ tiêu hủy gà chết, bệnh, xử lý lông gà, phân gà bệnh đúng quy trình. Khử độc, sát khuẩn chuồng trại, dụng cụ chăn nuôi. Không nhập lứa gà mới về nuôi cùng đàn gà đang bệnh. Để trống chuồng trại ít nhất 6 tháng trước khi nuôi đàn mới. 

Lời kết

Trong quá trình nuôi gà chọi hay gà thịt, người nuôi cần hết sức cẩn thận tránh để bùng dịch bệnh Marek ở gà. Một khi dịch bùng, thiệt hại về kinh tế là rất lớn. Tham khảo những thông tin trong bài viết này để có thêm những kiến thức ngăn ngừa, phát hiện và xử lý khi xảy ra bệnh Marek ở gà.